Kekemelik
Güncelleme tarihi: 3 Eyl
Kekemelik nedir?
Kekemelik genellikle sözel ifadede istemsiz zorlanma olarak tanımlanır. Genellikle, kekemelik ses ve hecelerin tekrarlanması veya sözcüklerin ya da konuşmanın bloklanması ya da sesler ve sözcükler arasında uzun duraklar olarak tezahür etmektedir. Kekemelikte gözlerin yanıp sönmesi, çenede kasılmalar ve baş veya başka bir yerde istem dışı hareketler gibi ikincil davranışlar gözlenebilir. Bu davranışlara kekemeliğin artan şiddetini en aza indirmek için öğrenilen yaklaşımlar, hastanın utanma ve konuşma korkusunu ekleyebiliriz. Büyük çocuklar ve yetişkinler genellikle kekemeliği gizlemek için ek ikincil davranışlar geliştirebilirler.
Kekemelik kimlerde daha sık görülür?
Kekemelik 10 yaşından küçük çocukların yaklaşık yüzde 1,4'ünde görülür. Kekemelik görülme sıklığı, farklı kültürel, sosyal, ekonomik ve etnik gruplar arasında benzerdir.
Gelişimsel kekemelik nedir?
Gelişimsel kekemelik, üç ile sekiz yaş arasındaki çocuklarda görülmekte ve genel popülasyonda kekemelik vakalarının yüzde sekseninden fazlasını oluşturmaktadır. Kekemelik her yaştan kişilerde görülebilir, ancak gelişmekte olan ve dil ve konuşma öğrenen küçük çocuklarda daha yaygındır.
Kekemeliğin olumsuz etkileri nelerdir?
Kekemeliğin ilerlemiş formları olan çocuklarda fiziksel (örneğin, gergin kasları) ve duygusal etkilere (örneğin, utanma, hayal kırıklığı) yol açarak konuşma korkusuna yol açabilir. Kekeme kişiler sosyal damgalanmış ve kekeme olmayan çocuklara göre daha az yetenekli algılanabilir. Bu çocuklarda arkadaş ilişkilerinde ve ders başarısında bozulma, dışlanma, özgüven eksikliği ve uyum sorunları diğer çocuklara göre daha fazladır. Gelişimsel kekemelik, Edinsel (sonradan olan) kekemelik ve psikojenik kekemelik arasındaki farklar nedir? Gelişimsel kekemelik edinilen kekemelik ayırt edilebilir. Gelişimsel kekemelikte, kekeleme kelimelerin başında ortaya çıkar. İkincil davranışlar ise edinsel kekemelikte daha fazladır. Psikojenik kekemelik nadirdir ve başlangıç sesleri hızlı tekrarlar içerir. Genellikle psikolojik bir olay veya duygusal travma sonrası psikiyatrik öyküsü olan erişkinlerde görülür.
Kekemelik ve iyileşme?
Gelişimsel kekemeliği olan okul öncesi çocukların yaklaşık yüzde 75 kendiliğinden dört yıl içinde iyileşir. Gelişimsel kekemeliği hafif olan çocuklar ya tamamen iyileşir ya da ikincil davranışları ile daha ciddi semptomlara ilerler.
Kekemelikte anne baba için tutum önerileri nelerdir?
Ailelerin bazılarının doktora başvuru öncesinde çocuk üzerine baskı yaptığı, sık sık uyardığı, kızdığı ve bir düzelme gözlemediği bilinmektedir. Bu durumun kalıcı olup olmaması ailede en önemli gündem maddesi haline gelebilmektedir. Bu aşamada aileler çoğu zaman çocuk ruh sağlığı polikliniğine kaygı ve panik ile başvurmaktadır. Kekemelik detaylı bir şekilde araştırılmasına rağmen altta yatan organik neden ile açıklanamamışsa çocuğun, çocuk ruh sağlığı uzmanı tarafından değerlendirilmesi önemlidir. Aileler kekelemesi olan çocuklarını uyarmamalı, sözcüklerini ve kelimelerini düzeltmemeli ya da tamamlamaya çalışmamalıdır. Hafif düzeyde kekemeliği olan çocuklarda dahil olmak üzere aşırı kaygılı aileleri dil ve konuşma terapisine yönlendirmek yararlı olabilir.